13 marzec 2025, 06:19
Rozmowy i negocjacje dotyczące utworzenia Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry trwają od ubiegłego roku. Uczestniczą w nich przedstawiciele samorządów z Gryfina, Widuchowej, Kołbaskowa i Szczecina oraz rybacy i wędkarze. Ministerstwo Klimatu i Środowiska planuje też cykl spotkań z mieszkańcami gmin, na terenie których park miałby powstać, bo mimo akcji informacyjnej w przestrzeni publicznej nadal pojawia się wiele pytań.
Międzyodrze to unikalny obszar przyrodniczy, charakteryzujący się niezwykłą różnorodnością fauny i flory. To kraina torfowisk, podmokłych łąk, plątaniny kanałów, rozlewisk i jezior. Z miejscowości położonych w gminie Kołbaskowo dostęp na Międzyodrze możliwy jest tylko po przepłynięciu Odry. Izolacja sprzyja zachowaniu naturalnego bogactwa tego miejsca. Park Narodowy Doliny Dolnej Odry powstaje po to właśnie, by ten obszar chronić. Mieszkańcy miejscowości położonych nad rzeką mają jednak pewne obawy. Jakie pytania padają najczęściej?
- Dokąd sięgać będą granice parku?
Granice parku mają obejmować tylko Międzyodrze. Otulina, czyli wydzielony obszar ochronny wokół terenu chronionego przyrodniczo, również w żadnym miejscu nie będzie wychodzić poza Międzyodrze. Obszar parku wraz z otuliną przedstawia poniższa mapa.
- Czy lokalizacja parku i otuliny będzie mieć wpływ na zagospodarowanie przestrzenne gminy?
Nie. Utworzenie parku narodowego nie spowoduje ograniczeń w zabudowie terenów znajdujących się poza jego granicami i otuliną. Nie będzie mieć wpływu na rolnictwo. Nie ograniczy też możliwości organizowania imprez plenerowych czy masowych.
- Czy za jakiś czas Ministerstwo może zmienić granice parku i otuliny?
Nie może. Zgodnie z przepisami park narodowy w Polsce tworzony jest w drodze ustawy, a jego granice określa rozporządzeniem Rada Ministrów. Utworzenie lub zmiana granic parku nie może być wprowadzona bez zgody organów samorządu terytorialnego.
- Czy powstanie Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry zablokuje żeglowność Odry?
Powstanie parku nie wpłynie na obowiązującą na Odrze żeglugę śródlądową oraz utrzymanie śródlądowych dróg wodnych, gdyż obszar parku i otuliny nie obejmuje rzeki Odry.
- Czy możliwe będzie wędkarstwo i rybołówstwo?
Ministerstwo planuje wprowadzenie wędkarstwa i rybołówstwa kulturowego. Umożliwi to i rybakom i wędkarzom połów mimo istnienia parku.
- Czy po Międzyodrzu będzie wolno pływać motorówkami?
W parku narodowym zakazuje się używania łodzi motorowych. Dyrektor parku narodowego może jednak wyznaczyć obszary, na których używanie łodzi motorowych będzie dozwolone, chociaż może być to warunkowane, np. używaniem napędu elektrycznego.
- Czy w parku narodowym będzie można polować?
W parku narodowym nie prowadzi się polowań. Możliwe są redukcje wybranych gatunków zwierząt łownych (np. dzików z uwagi na zagrożenie rozprzestrzeniania się ASF) na zasadach określonych w planie ochrony albo w zadaniach ochronnych. Prowadzi się także redukcję zwierząt gatunków obcych, np. szopa pracza, jenota lub wizona amerykańskiego.
- Dlaczego Park Narodowy, a nie jak dotąd krajobrazowy?
Unia Europejska przeznacza bardzo duże środki na Parki Narodowe. Na parki krajobrazowe tych pieniędzy nie ma. Dzięki funduszom unijnym można będzie uratować ulegające degradacji Międzyodrze. Parkiem krajobrazowym zarządza 17 podmiotów. Trudne jest podjęcie jakiejkolwiek decyzji dotyczącej jego czynnej i biernej ochrony. Parkiem Narodowym zarządza jeden podmiot, a jego funkcjonowanie finansowane jest z budżetu państwa oraz środków własnych uzyskiwanych w ramach działalności parku.
- Jakie mogą być korzyści z utworzenia PNDDO na terenie gminy Kołbaskowo?
Poza oczywistym aspektem ochrony przyrodniczej Międzyodrza, na wszystkich dotychczasowych spotkaniach w gminie Kołbaskowo podkreślano, że park stanie się atrakcyjnym miejscem turystycznym, przyciągającym odwiedzających zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Plany przewidują wyznaczenie szlaków turystycznych, budowę centrum edukacji, miejsc biwakowych, przystani, kładek oraz wież widokowych.
Pozostaje jeszcze pytanie, co się stanie jeśli, któraś z czterech gmin zagłosuje przeciwko utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry? Narazie nikt takiego scenariusza nie przewiduje. Rozmowy trwają.
